Azalmış over (yumurtalık) rezervi, kadının yumurtalıklarında bulunan sağlıklı ve döllenmeye uygun yumurta sayısının azalması anlamına gelir. Bu durum, doğurganlık kapasitesini etkileyen önemli bir faktördür. Kadınlar, doğdukları andan itibaren belirli sayıda yumurtaya sahiptir ve yaş ilerledikçe bu rezerv azalır. Azalmış over rezervi, genellikle 35 yaşından sonra daha belirgin hale gelir, ancak bazı kadınlarda daha erken yaşlarda da görülebilir.

Azalmış Yumurtalık Rezervi Neden Olur?

1. İleri Yaş: Kadınlarda over rezervi doğal olarak yaşla birlikte azalır. Özellikle 35 yaş sonrasında bu durum daha belirgin hale gelir.

2. Genetik Faktörler: Ailede erken menopoz veya düşük over rezervi öyküsü olan kadınlarda over rezervi daha hızlı tükenebilir.

3. Çevresel Faktörler: Sigara kullanımı, radyasyon veya kemoterapi gibi çevresel faktörler, yumurtalık rezervinin erken azalmasına yol açabilir.

4. Hormonal ve Tıbbi Durumlar: Polikistik Over Sendromu (PCOS), endometriozis, otoimmün hastalıklar veya bazı genetik sendromlar yumurtalık rezervini etkileyebilir.

Azalmış Yumurtalık Rezervi Belirtileri Nelerdir?

Azalmış over rezervi genellikle belirgin semptomlara neden olmaz, ancak aşağıdaki belirtiler bu duruma işaret edebilir:

• Adet Düzensizlikleri: Adet döngülerinin düzensiz hale gelmesi, yumurtlamanın düzensiz olabileceğini gösterir.

• Gebelikte Zorluk: Hamile kalma sürecinin uzaması veya gebelik elde edilememesi.

• Adet Kanamasında Azalma: Daha kısa ve hafif adet kanamaları, azalan hormon üretimi ile ilişkili olabilir.

Azalmış Yumurtalık Rezervi Tanısı Nasıl Konur?

Yumurtalık rezervinin değerlendirilmesi için çeşitli testler yapılır:

• Anti-Müllerian Hormon (AMH) Testi: Yumurtalık rezervini en iyi gösteren testlerden biridir. AMH düzeyi düşükse, over rezervi azalmış olabilir.

• Folikül Uyarıcı Hormon (FSH) Testi: Adet döngüsünün 3. günü yapılan bu test, yumurtalıkların ne kadar iyi çalıştığını gösterir. FSH seviyesi yüksekse, yumurtalık rezervi düşük olabilir.

• Antral Folikül Sayısı (AFC) Ultrasonu: Yumurtalıkta mevcut olan olgunlaşmamış foliküllerin sayısını belirlemek için yapılan bir ultrason testidir.

Azalmış Yumurtalık Rezervi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Azalmış over rezervi olan kadınlar için çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır:

1. Yardımcı Üreme Teknikleri (Tüp Bebek - IVF): Over rezervi azalmış kadınlarda tüp bebek tedavisi, gebelik elde etmek için en etkili yöntemlerden biridir. Yumurtalıkların hormon ilaçları ile uyarılması ve laboratuvar ortamında döllenme sağlanarak embriyo rahme yerleştirilir.

2. Yumurta Dondurma: Yumurta rezervinin azaldığı durumlarda, gelecekte kullanılmak üzere yumurtaların dondurulması seçeneği değerlendirilebilir. Bu işlem, özellikle çocuk sahibi olmayı ilerleyen yaşlara ertelemek isteyen kadınlar için uygundur.

3. Yumurtalık Uyarıcı İlaçlar: Düşük dozda hormonal ilaçlar, yumurtalıkların daha fazla yumurta üretmesine yardımcı olabilir. Bu yöntem genellikle aşılama (IUI) veya tüp bebek tedavisinden önce uygulanır.

4. Donör Yumurtası Kullanımı: Kendi yumurtalarıyla gebelik elde edilemeyen durumlarda, donör yumurtalarıyla tüp bebek tedavisi bir seçenek olabilir.

Azalmış over rezervi, kadınlarda doğurganlığı etkileyen önemli bir durumdur, ancak günümüzde geliştirilen yardımcı üreme teknikleri ile birçok kadın, sağlıklı bir gebelik elde edebilir. Yumurtalık rezervinin azalması fark edildiğinde, uzman bir doktorla erken teşhis ve uygun tedavi planı oluşturmak başarılı sonuçlar elde etmek için kritik önem taşır.